Opinie

‘Wanneer gaat de Rijn weer open?’

Laag water, de kranten staan vol met artikelen over de gevolgen van de droogte die in heel Europa voelbaar is. Ook wij bij de Centrale Commissie voor de Rijnvaart (CCR) hebben dagelijks journalisten aan de lijn met vragen. ‘Wat betekent dit voor de binnenvaart?’, ‘Wat is de economische schade?’, ‘Is het erger dan in 2018?’ Maar ook: ‘Wanneer gaat de Rijn weer open?’

OPINIE

Vaak moeten we ons antwoord beginnen met het schetsen van een realistisch beeld. De binnenvaart vaart door, blijft zijn klanten zo goed mogelijk bedienen. En er zijn ook zeker niet overal problemen met laagwater. Zo kun je de Rijn bij Kaub niet vergelijken met de Nederlandse kanalen. En helaas, ook wij bij de CCR hebben geen glazen bol en kunnen niet voorspellen hoe lang deze situatie nog duurt. Het is dus ook nog te vroeg om de balans op te maken.

Uitzonderlijke zomer

Wel is duidelijk dat het een uitzonderlijke zomer is, niet alleen vanwege het lage water, maar vooral omdat er zoveel zaken tegelijk spelen. Behoefte aan schepen voor graantransport vanuit Oekraïne, behoefte aan schepen voor kolentransport in West-Europa. Dit in combinatie met een laagwaterperiode die vroeger in het jaar optreedt dan we gewend zijn.

Een vergelijking met 2018 gaat mank, maar het is nog te vroeg om de effecten precies te beschrijven. We kunnen de balans pas achteraf opmaken. Zodra we dat gedaan hebben, hoort u weer van ons.

Oplossingen

De interessantste vraag om te beantwoorden vind ik de vraag naar oplossingen. Wat kunnen we doen om ons beter voor te bereiden op nieuwe droge zomers? In verschillende artikelen heb ik gelezen dat de overheden meer moeten doen om de vaarwegen te verdiepen. Toch is de oplossing niet zo simpel. Na de droogte in 2018 heeft de CCR een evaluatie gemaakt. Wat bleek? Het lage water op zich was niet zo uitzonderlijk. De Rijn heeft in het verleden veel vaker periodes van laagwater gekend. Wel is de kwetsbaarheid van het transport in de afgelopen decennia enorm toegenomen. In het streven naar meer efficiency heeft een schaalvergroting plaatsgehad, die onder normale omstandigheden voordelen biedt. Maar bij droogte eerder tot problemen leidt.

Schepen zijn groter geworden, de diepgang is toegenomen. Bovendien zijn bedrijven hun logistiek gaan optimaliseren. Met ‘just-in-time’-leveringen is het niet nodig grote voorraden aan te houden. Maar als de levering dan even stokt, ligt alles stil.

Diepstekende vloot

Natuurlijk, voor een vlotte binnenvaart is het belangrijk dat de infrastructuur op orde is. Ook is goede informatievoorziening over de actuele en te verwachten vaardiepte van groot belang. Vaarwegbeheerders hebben hier een taak.

Maar zeker zo belangrijk is het, om ook naar die andere factoren te kijken: schepen die minder vaardiepte nodig hebben, bedrijven die voldoende voorraad hebben om een korte periode te overbruggen. Hier ligt een rol voor de binnenvaartsector zelf en de bedrijven die er gebruik van maken.

In 2019 heeft de CCR alle betrokken partijen bij elkaar gebracht om samen na te denken over de nodige maatregelen. We blijven dat doen, ook met de kennis die we deze zomer weer opdoen. Want twee dingen staan als een paal boven water: laag water zal zich in de toekomst opnieuw voordoen. En, alleen samen kunnen we ons goed daarop voorbereiden!

Lucia Luijten,

secretaris-generaal CCR

Lees ook:

Akte van Mannheim op de tocht

Het is altijd gedonder bij sluis Weurt