Krappe scheepsruimte

Binnenvaart krijgt niet meer alle lading naar boven

De vraag naar kolen van de energiecentrales in Duitsland blijft maar stijgen. In de eerste 20 weken zag de binnenvaart kans al die kolen nog op hun bestemming te brengen. Maar de laatste weken lukt het niet meer om aan de vraag naar scheepsruimte te voldoen. De energiecentrales vrezen een tekort in de winter.

Kolen in Duitsland. Foto ANP

Duitse energieproducenten waarschuwden eind vorige week al voor een lagere productie. Vooral het extreem lage waterpeil zorgt dat onvoldoende volume kan worden weggevaren. ‘Er gaat nu ongeveer een half miljoen kolen ton per week over de Nederlandse binnenwateren’, stelt Wouter van der Geest van onderzoekbureau Panteia, die de goederenstromen nauwlettend volgt. ‘Dat zijn niet alleen kolen voor de Duitse energiecentrales, maar ook voor de hoogovens en kolen die naar België moeten.

‘Kijkend naar het gemiddelde getransporteerde volume per week van 2012 tot 2021, dan is het volume nu lager dan gemiddeld. Terwijl de behoefte juist veel hoger is.’

De binnenvaart zet volgens Van der Geest alle beschikbare capaciteit in. Er zit geen rek meer in. Dat is zowel een bijzondere als zorgelijke situatie.

Krimpende vloot

De krapte op de vervoermarkt tekende zich volgens Bert van Strien, manager bevrachting van binnenvaartcoöperatie NPRC, al in september 2021 af. ‘Corona heeft veel verstoord. Maar in de nadagen van corona begon het ladingaanbod flink te stijgen.’

De hoeveelheid kolen voor Duitsland is volgens Van Strien nu niet veel hoger dan 10 jaar geleden. Maar de vloot is gekrompen. ‘Er zijn de afgelopen jaren maar mondjesmaat nieuwe schepen bij gekomen in het droge-ladingsegment. Nu zijn de prijzen omhoog gevlogen, maar daardoor stijgt de capaciteit niet. En we hebben ook andere klanten en vaste contracten waarvoor we moeten zorgen. Het telt allemaal op en het evenwicht is daardoor verstoord.’

Nieuwbouw

Nu de prijzen hoog zijn lijkt het interessant om nieuwe schepen te bouwen. Toch ziet Van Strien dat niet gebeuren. ‘Daar is de onzekerheid te groot voor. Voor je het weet ben je weer in de situatie van 2012 en 2013, toen de tarieven heel laag waren. En dan verdien je dat schip niet terug.’

Een ander probleem is dat het op dit moment moeilijk is voldoende gekwalificeerd personeel te vinden om zo’n vlootuitbreiding te bemannen.

Van Strien zegt op korte termijn geen oplossing te zien, maar hij denkt er wel een te hebben voor de lange termijn. ‘Er moet beter worden gecommuniceerd worden door de politiek en de logistiek. Afspraken maken op de lange termijn. Wat verwacht je van elkaar. Al begrijp ik dat dit lastig is.’

Sneller varen

Om het capaciteitsprobleem zoveel mogelijk het hoofd te bieden wordt wel meer en sneller gevaren, zegt Van der Geest. ‘Het aantal scheepsbewegingen is hoger. Er wordt ook meer doorgevaren, want er valt geld te verdienen.’

Maar het is niet voldoende. Anders was dat begin dit jaar. ‘De eerste 20 weken werden veel meer kolen vervoerd dan een jaar eerder.’ Van drie miljoen ton in de eerste vijf maanden van 2021 naar 6,4 miljoen ton in dezelfde periode dit jaar. Maar deze lijn heeft de binnenvaart onder de gegeven omstandigheden niet kunnen vasthouden.

Lees ook:

Tekort aan kolen Duitse energiecentrales door lage waterstanden

Binnenvaart worstelt met scheepsruimte door oorlog en laagwater

Binnenvaart krijgt niet meer alle lading naar boven | Schuttevaer.nl
Krappe scheepsruimte

Binnenvaart krijgt niet meer alle lading naar boven

De vraag naar kolen van de energiecentrales in Duitsland blijft maar stijgen. In de eerste 20 weken zag de binnenvaart kans al die kolen nog op hun bestemming te brengen. Maar de laatste weken lukt het niet meer om aan de vraag naar scheepsruimte te voldoen. De energiecentrales vrezen een tekort in de winter.

Kolen in Duitsland. Foto ANP

Duitse energieproducenten waarschuwden eind vorige week al voor een lagere productie. Vooral het extreem lage waterpeil zorgt dat onvoldoende volume kan worden weggevaren. ‘Er gaat nu ongeveer een half miljoen kolen ton per week over de Nederlandse binnenwateren’, stelt Wouter van der Geest van onderzoekbureau Panteia, die de goederenstromen nauwlettend volgt. ‘Dat zijn niet alleen kolen voor de Duitse energiecentrales, maar ook voor de hoogovens en kolen die naar België moeten.

‘Kijkend naar het gemiddelde getransporteerde volume per week van 2012 tot 2021, dan is het volume nu lager dan gemiddeld. Terwijl de behoefte juist veel hoger is.’

De binnenvaart zet volgens Van der Geest alle beschikbare capaciteit in. Er zit geen rek meer in. Dat is zowel een bijzondere als zorgelijke situatie.

Krimpende vloot

De krapte op de vervoermarkt tekende zich volgens Bert van Strien, manager bevrachting van binnenvaartcoöperatie NPRC, al in september 2021 af. ‘Corona heeft veel verstoord. Maar in de nadagen van corona begon het ladingaanbod flink te stijgen.’

De hoeveelheid kolen voor Duitsland is volgens Van Strien nu niet veel hoger dan 10 jaar geleden. Maar de vloot is gekrompen. ‘Er zijn de afgelopen jaren maar mondjesmaat nieuwe schepen bij gekomen in het droge-ladingsegment. Nu zijn de prijzen omhoog gevlogen, maar daardoor stijgt de capaciteit niet. En we hebben ook andere klanten en vaste contracten waarvoor we moeten zorgen. Het telt allemaal op en het evenwicht is daardoor verstoord.’

Nieuwbouw

Nu de prijzen hoog zijn lijkt het interessant om nieuwe schepen te bouwen. Toch ziet Van Strien dat niet gebeuren. ‘Daar is de onzekerheid te groot voor. Voor je het weet ben je weer in de situatie van 2012 en 2013, toen de tarieven heel laag waren. En dan verdien je dat schip niet terug.’

Een ander probleem is dat het op dit moment moeilijk is voldoende gekwalificeerd personeel te vinden om zo’n vlootuitbreiding te bemannen.

Van Strien zegt op korte termijn geen oplossing te zien, maar hij denkt er wel een te hebben voor de lange termijn. ‘Er moet beter worden gecommuniceerd worden door de politiek en de logistiek. Afspraken maken op de lange termijn. Wat verwacht je van elkaar. Al begrijp ik dat dit lastig is.’

Sneller varen

Om het capaciteitsprobleem zoveel mogelijk het hoofd te bieden wordt wel meer en sneller gevaren, zegt Van der Geest. ‘Het aantal scheepsbewegingen is hoger. Er wordt ook meer doorgevaren, want er valt geld te verdienen.’

Maar het is niet voldoende. Anders was dat begin dit jaar. ‘De eerste 20 weken werden veel meer kolen vervoerd dan een jaar eerder.’ Van drie miljoen ton in de eerste vijf maanden van 2021 naar 6,4 miljoen ton in dezelfde periode dit jaar. Maar deze lijn heeft de binnenvaart onder de gegeven omstandigheden niet kunnen vasthouden.

Lees ook:

Tekort aan kolen Duitse energiecentrales door lage waterstanden

Binnenvaart worstelt met scheepsruimte door oorlog en laagwater