De Rijksrederij beheert, opereert en onderhoudt een vloot van ongeveer 100 schepen voor vier overheidsinstellingen: Rijkswaterstaat, Douane, Kustwacht en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Het heeft een grote, diverse vloot, die klimaatneutraal moet gaan varen. Hoe pakt de Rijksrederij dat aan?
De ambitie is om klimaatneutraal te gaan opereren. Welke stappen worden hier concreet voor gezet?
Verheijen: ‘We zijn bezig met de voorbereiding voor de aanbesteding van twee series nieuwbouwschepen. We onderzoeken of zij klimaatneutraal of zelfs emissieloos kunnen varen en houden daarbij alle valide opties open: batterijen, waterstof of methanol.
‘Daarnaast zijn we ook bezig met de voorbereiding van de uitvoering van twee pilotprojecten, waarbij we bestaande schepen gaan ombouwen naar een waterstof- en methanolaandrijving. Ook zijn we bezig om de bewustwording intern te vergroten bij de Rijksrederij. En we varen al sinds 2018 deels op HVO.’
De Rijksrederij valt onder het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Als jullie vloot verduurzaamt, hoe veel groener wordt het ministerie dan?
‘In 2021 waren de schepen die varen voor de Rijksrederij verantwoordelijk voor 43 procent van de totale uitstoot van de eigen bedrijfsvoering van het ministerie. Dat is een groot aandeel van de uitstoot van het ministerie. Als wij dus verduurzamen, door bestaande schepen om te bouwen of door nieuwe duurzame schepen te bestellen, dan heeft dat significante invloed op de uitstoot van ons ministerie.’
Kan jij inzichten delen vanuit het vergroeningsproces van de Rijksrederij? Kan je bepaalde aanbevelingen doen?
‘We hebben een strategie opgesteld hoe we naar een klimaatneutrale vloot kunnen komen. Bij ons is de grootste uitdaging de grote hoeveelheid schepen in onze vloot die we moeten verduurzamen. Dat is een omvangrijke en vrij kostbare opgave. Dat is nu het voornaamste struikelblok voor ons nu.
Daarnaast is ook de ontwikkeling van de infrastructuur van groot belang voor ons. Onze schepen liggen op veel plaatsen verspreid in Nederland waar waarschijnlijk nog niet snel laad- en/of bunkermogelijkheden zullen zijn. Dit wordt nog een intensief traject, onder andere vanwege de benodigde vergunningen.
‘We willen graag kennis delen. Wij hebben geen concurrentiepositie, dus alle kennis die wij hebben opgedaan voor onze eigen vloot, is ook toepasbaar voor andere rederijen. Ik ga daar verder op in tijdens het Scheepsmotorenevent, de route die wij kiezen om onze vloot klimaatneutraal te laten opereren.’
Hoe gaan jullie om met de vergroening op basis van vaarprofiel en scheepstype?
‘Door de lagere energiedichtheid moet je bij toepassing van duurzamere energiedragers goed kijken naar het vaarprofiel om te bepalen welke energiedragers mogelijk zijn.
Het vaarprofiel van onze schepen is erg wisselend, en verandert soms ook gedurende de seizoenen. De hamvraag is dan: ga je ontwerpen voor de zwaarste situaties of doe je op die momenten concessies?’
‘Het is gebleken dat in onze vloot per scheepstype maatwerk moet worden geleverd, er is geen generieke oplossing.
‘Daarbij willen we graag zo duurzaam mogelijke aandrijvingen toepassen, dus het liefst emissieloos als het mogelijk is.
Waarom en waarover ga jij spreken tijdens het Scheepsmotorenevent?
‘De Rijksoverheid, en ook ik persoonlijk, wil de energietransitie van de scheepvaart ondersteunen en stimuleren. Daarom willen we graag onze kennis delen met de sector om in de gehele branche de vergroening te versnellen. Spreek me vooral aan als je me ziet op het event als je vragen hebt of kennis wil delen.
‘Op het podium op 15 september ga ik onze strategie voor een klimaatneutrale vloot toelichten.’
Lees ook: