Smart-Ship brengt gevoel in navigatie-instrumenten

‘Haptische feedback’ is een techniek om navigatie-instrumenten ‘gevoel’ mee te geven. Idee is dat de roerganger zijn informatie niet langer alleen van meters en monitors krijgt, maar bijvoorbeeld de tegendruk van het roerblad of de input vanuit zijn track-piloot fysiek voelt in de stuurhendel. De Delftse start-up Smart-Ship ontwikkelde diverse producten met deze technologie, waaronder een gashendel die advies geeft over een duurzame acceleratie en vaarsnelheid.

Een Smart-Ship prototype aan boord van de Devonia in augustus 2021. (Foto Smart-Ship)
Een Smart-Ship prototype aan boord van de Devonia in augustus 2021. (Foto Smart-Ship)

Oprichter Roy Kok studeerde op deze techniek af aan de TU Delft met een opdracht voor de Koninklijke Marine. Hij ontwikkelde een haptisch algoritme om specifiek schadelijke verticale versnellingen, het stuiteren, van kleine snelle schepen op hoge snelheden te voorkomen. Bij militaire missies wordt op hoge snelheden gevaren, wat kan leiden tot dusdanig harde klappen dat de bemanning verwondingen oploopt aan rug, nek, knieën en nieren. De resultaten van gebruikerstests met dit eerste algoritme waren dusdanig positief dat Roy samen met zijn broer Brent Kok en Jelle Tiemensma Smart-Ship oprichtte.

Contact verliezen

Schepen zijn in de laatste eeuw veel te groot geworden om ze handmatig te besturen. Kok: ‘Om toch efficiënt en veilig te kunnen varen, is de mechanische aansturing vervangen door elektrische of hydraulische besturing. Dit zorgt ervoor dat de kapitein het directe contact met het schip is verloren. Het gevoel is volledig uit de besturing verdwenen. Voor informatie over bijvoorbeeld de aandrijving moet de kapitein vertrouwen op wat hij afleest op verschillende meters en monitors, in plaats van dat hij bijvoorbeeld weerstand zou ondervinden in de besturing. De grote hoeveelheid visuele signalen van deze verschillende schermen is echter overweldigend voor de kapitein, waardoor varen vermoeiend wordt en in de praktijk fouten kunnen worden gemaakt.’

Rustgevend

Door een deel van de signalen van het systeem terug te koppelen in de vorm van haptische feedback – zoals vibraties, variaties in de weerstand en krachten – in de besturings-controller, geeft de Smart-Ship technologie de kapitein een intuïtievere vaarervaring. ‘Hierdoor worden minder fouten gemaakt, terwijl de besturing minder inspanning en concentratie vereist.
‘Daarnaast leent de programmeerbare hendel zich uitstekend voor het besturen van virtuele schepen in trainingscentra, of voor het aanbrengen van een stuk realisme bij het op afstand besturen van schepen, een te verwachten tussenstap naar autonoom varen.’

UNIIQ

Voor de doorontwikkeling van het systeem ontving Smart-Ship begin 2020 200.000 euro uit het investeringsfonds UNIIQ. Dit fonds van 22 miljoen euro is opgericht door een consortium bestaande uit Erasmus MC, TU Delft, Universiteit Leiden en de regionale ontwikkelingsmaatschappij InnovationQuarter.

Smart-Ship zette het geld in voor de ontwikkeling van diverse controllers voor verschillende markten. Daarbij werd onder meer gekeken naar toepassingen in de binnenvaart, sleepboten en op baggerschepen. In december 2019 kondigde Smart-Ship hiervoor al een samenwerking aan met baggerbedrijf Deme. Om de gebruikerservaring te optimaliseren wordt onder meer ook samenwerkt met onderzoeksinstituut Marin en simulatorbouwer VSTEP.

Het eerste prototype werd in januari 2020 getest op een simulator bij het Marin. (Foto Smart-Ship)
Het eerste prototype werd in januari 2020 getest op een simulator bij het Marin. (Foto Smart-Ship)

Volgens Brent Kok zijn de eerste producten intussen intussen marktrijp, zodat de verkoop binnenkort kan beginnen. In dat kader zijn er gesprekken gaande met de grote scheepswerven en is er een partnerschap gesloten met Radio Zeeland DMP.

Lees ook:

Slimme boei kan steeds meer

GBM Works vermindert hei-overlast voor zeeleven

U las zojuist één van de gratis premium artikelen

Wilt u onbeperkt lezen? Word abonnee en krijg toegang tot unieke maritieme vakinformatie waarmee u altijd up-to-date bent.

Abonneer

Smart-Ship brengt gevoel in navigatie-instrumenten | Schuttevaer.nl

Smart-Ship brengt gevoel in navigatie-instrumenten

‘Haptische feedback’ is een techniek om navigatie-instrumenten ‘gevoel’ mee te geven. Idee is dat de roerganger zijn informatie niet langer alleen van meters en monitors krijgt, maar bijvoorbeeld de tegendruk van het roerblad of de input vanuit zijn track-piloot fysiek voelt in de stuurhendel. De Delftse start-up Smart-Ship ontwikkelde diverse producten met deze technologie, waaronder een gashendel die advies geeft over een duurzame acceleratie en vaarsnelheid.

Een Smart-Ship prototype aan boord van de Devonia in augustus 2021. (Foto Smart-Ship)
Een Smart-Ship prototype aan boord van de Devonia in augustus 2021. (Foto Smart-Ship)

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Wilt u onbeperkt lezen? Word abonnee en krijg toegang tot unieke maritieme vakinformatie waarmee u altijd up-to-date bent.

Abonneer