In barre nacht weten bergers en eigenaar Rehoboth te behouden

‘Ik vaar al 30 jaar, maar zoiets heb ik niet eerder meegemaakt’, vertelt Kleine maandag 15 maart wanneer het ergste achter de rug is en zijn schip veilig in de zuidelijke voorhaven van de sluis bij Kornwerderzand ligt. Gezonken en binnen een etmaal drijvend, en op eigen kracht varend. Dan valt de schade mee, zou je zeggen. Maar de naweeën zijn nog niet voorbij. (Bent u geen abonnee, maar wilt u dit toch lezen?: klik hier)

De opvarenden van de Rehoboth wachten in vliegende storm op hulp van de KNRM. Foto Jaring Rispens
De opvarenden van de Rehoboth wachten in vliegende storm op hulp van de KNRM. Foto Jaring Rispens

De Rehoboth verlaat donderdagochtend in alle vroegte Harlingen met een lading zout voor Kwaadmechelen in België. Er staat een stevige wind, maar dat is volgens Kleine niet verontrustend. Volgens zijn informatie wordt op het IJsselmeer windkracht 7 uit het zuidwesten verwacht met uitschieters in buien. Dat kan de Rehoboth wel hebben, ze krijgt de wind vrijwel recht van voren.

Maar na passage van Kornwerderzand neemt de wind toe en wordt sterker dan verwacht. ‘Probleem was niet alleen dat er uitschieters naar windkracht 11 waren, de wind draaide ook voortdurend van zuidwest naar west. Dan gaan de golven er dwars inlopen.’

Het KNMI meldt die avond in het NOS Journaal dat iets zuidelijker, op de Houtribdijk, windsnelheden van 124 kilometer per uur zijn gemeten. Dat is orkaankracht.

Achteruit

Rond 07:00 uur weet Kleine dat hij op het verkeerde moment op de verkeerde plaats is. De luikenkap begeeft het, bakken water vullen het ruim. Het schip komt steeds dieper te liggen. ‘Ik heb het eerst stilgelegd en daarna geprobeerd achteruit terug te komen naar de voorhaven. Maar op een gegeven moment lukte dat niet meer en ging het schip door de wind.’

Nu voor de wind varend, doet Kleine nog een poging Kornwerderzand te bereiken. De mosselkotter BRU-40 geeft nog een oppertje, maar het is te laat. De golven beuken de Friese kap luiken compleet in en verzwelgen de Rehoboth. Er zit niets anders op dan haar buiten de geul bij Makkum op een zandbank te zetten en noodhulp in te roepen.

Bergers

Het Centrale Meldpunt IJsselmeergebied bevestigt donderdag rond het middaguur dat de Rehoboth in moeilijkheden verkeert en dat de KNRM-reddingboot Alida drie opvarenden en een hond veilig van boord heeft gehaald

Ook patrouillevaartuigen van de politie en Rijkswaterstaat komen op de schipbreuk af. Het stormt dan nog steeds zwaar. De bemanningen van de sleepboot Aegir van Sleepbedrijf Bootsma uit Makkum en de BDS Transporter van bergingsbedrijf BDS uit Harlingen stellen volgens Pieter Bootsma alles in het werk om het schip te behouden. Prioriteit heeft op dat moment de machinekamer achter. ‘Er stroomt water binnen. De BDS Transporter heeft net pompen aangevoerd. We moeten proberen de machinekamer droog te houden.’

Gered

Gedurende de nacht blijft de wind stevig doorstaan, maar de mannen slagen in hun opdracht. In de ochtend drijft de Rehoboth weer. Er is volgens Bootsma nog een probleem met de spudpalen, die niet kunnen worden opgetrokken doordat de stroom is uitgevallen. Dat probleem wordt opgelost met de generator van de BDS Transporter. Op vrijdagmiddag kan de Rehoboth op eigen kracht Kornwerderzand bereiken.

Speculaties

Volgens een woordvoerder van BDS, die zelf in Frankrijk is, gaf verzekeraar EOC opdracht voor de berging. Hij wil niet speculeren over hoe het zo fout kon gaan. Op de website van Schuttevaer zijn de bekende ‘stuurlui aan wal’ het erover eens dat de luikenkap ongeschikt was voor dit weer. De schipper wordt slecht zeemanschap verweten. ‘Men waant zich onoverwinnelijk op zulke schepen.’ Er wordt ook gespeculeerd dat tijdsdruk een rol speelt om tegenwoordig onder alle omstandigheden te varen. Ook is er medeleven. ‘Vreselijk om zo je schip te zien gaan, ongeacht de reden. Het zal je maar gebeuren!’

Schuldvraag

Verzekeraar EOC reageert in de loop van vrijdagmiddag bij monde van Gert Schols. ‘Ik kon niet eerder reageren. In zulke situaties is het hier ook altijd even hectisch. We hebben meteen alles in het werk gesteld om opvarenden, schip en lading in veiligheid te brengen. Dat is gelukt en daar zijn wij blij om.’

De vraag of sprake was van slecht zeemanschap of roekeloos gedrag – een mogelijke uitsluitingsgrond voor de verzekering – kan en wil Schols niet beantwoorden. ‘Dat komt later aan de orde. Wij zullen ons altijd eerst bekommeren om de veiligheid van mens, schip en lading. Dat staat los van de schuldvraag. Daar gaan we in een later stadium een antwoord op vinden. Maar dat blijft tussen ons en de verzekerde. Daar zullen wij geen mededelingen over doen. Ik ga er vanuit dat we ook voor deze noodsituatie een reële en passende oplossing zullen vinden.’

Naweeën

Kleine schat de schade aan zijn schip op zeker 100.000 euro. Ook al zijn alle motoren gered, er stond wel een meter water in het voorschip en dat heeft de elektrische installatie aangetast. De luikenkap moet als verloren worden beschouwd en het schip zal nog op de helling moeten voor inspectie.

Maandag 15 maart ligt de Rehoboth nog in Kornwerderzand in afwachting van orders. Onduidelijk is wat er met de lading nat zout moet gebeuren. Het is niet weggespoeld door het IJsselmeerwater, maar heeft een harde laag gevormd.

In afwachting van wat komen gaat proberen Kleine en zijn bemanning het schip weer zoveel mogelijk op orde te brengen. Hij spreekt er rustig en zakelijk over, maar het doet pijn. ‘Een 2,5 jaar oud schip wordt hier niet beter van.’

Lees ook:

[UPDATE] Gehavende Rehoboth op eigen kracht naar Harlingen

[UPDATE] Rehoboth zinkt in storm op IJsselmeer