• BLN-Schuttevaer herkent eigen visie in beleidsprogramma provincie
• Havenmeester: ‘Incident Fox wordt van minuut tot minuut uitgezocht’

Door Patrick Naaraat

In Noord-Holland is een nieuwe coalitie van GroenLinks, VVD, PvdA en D66 aangetreden, met een groene toekomst voor ogen. Daarin is ook de scheepvaart een grotere rol toebedacht. BLN-Schuttevaer Noord-Holland vond zelfs hele zinnen uit de vorig jaar gepresenteerde toekomstvisie ‘Ware koers 2030’ terug in het nieuwe beleidsprogramma van de provincie. Daarin pleit de branchevereniging onder meer voor een robuust vaarwegennet met aquaducten in plaats van bruggen en voldoende overslaglocaties.

Ook tijdens de vergadering kreeg Pels te horen dat er, net als in Friesland, aquaducten moeten komen. ‘Als je de wachttijden voor een brug meeneemt – dat zijn namelijk ook maatschappelijke kosten – dan zijn die goedkoper dan bruggen.’

Ook werd verbazing uitgesproken over het ontbreken van een binnenvaart-containerterminal  in de Kop van Noord-Holland, terwijl die elders in het land zeer succesvol zijn.

Pels beloofde bij renovatie of nieuwbouw telkens de afweging voor een aquaduct te zullen meenemen in de besluitvorming. En in de Boekelermeer bij Alkmaar worden de mogelijkheden voor een containerterminal onderzocht.

Brugbediening

De gedeputeerde erkende dat de brug- en sluisbediening in de provincie slecht was geregeld sinds de uitbesteding aan Trigion. ‘We hebben het contract bij de eerste mogelijkheid opgezegd en alles weer in eigen hand genomen. Ik ben blij met dat besluit.’

Regiocoördinator en bestuurslid Andries de Weerd had eerder op anekdotische wijze verteld hoe het misgaat met brugbediening op afstand.

Op de centrale bediening vanuit Heerhugowaard zijn momenteel drie bruggen aangesloten. De centrale is ingericht voor ruim 40 bruggen, maar zover is het nog niet. Er werkt nu één brugbedienaar, en een manager die het werkaanbod moet ‘verdelen’. De Weerd: ‘Nu de Amaliabrug ook is aangesloten is het ineens best wel druk op sommige momenten. Ja, druk voor de brugbedienaar, die maar één brug tegelijk mag bedienen, niet voor de manager. Na telefoontjes van verhitte schippers, heb ik gebeld met de projectleider en het probleem voorgelegd. Binnen 10 minuten was de manager gepromoveerd tot brugwachter en verliep alles weer vlot en veilig.’

Flitspalen

Ook beleidsadviseur Marleen Buitendijk van het BLN-Schuttevaer hoofdkantoor in Zwijndrecht uitte kritiek op de bediening op afstand. ‘Wij hebben deze ontwikkeling altijd ondersteund, omdat de schipper er niets van zou merken. Maar dat is niet waar gebleken.’

Buitendijk vroeg Pels ook alert te zijn bij de aanbesteding van kunstwerken. ‘Leg vast dat de afmetingen tenminste behouden moeten blijven. We maken nu mee dat er bijvoorbeeld een aanvaarbeveiliging komt en de sluis ineens meters korter is. Dat mag echt niet gebeuren.’

Landelijk voorzitter Erik Schultz van de nautisch-technische ledengroep van BLN-Schuttevaer hamerde op onderhoud. ‘Voor een modal shift is betrouwbaarheid essentieel. Dat vraagt om goed vaarwegonderhoud.’

Een schipper in de zaal had een tip om stremmingen tegen te gaan. Die worden volgens hem vaak veroorzaakt door weggebruikers die onder dalende slagbomen door proberen te komen, waardoor de installatie op tilt slaat. ‘Zet daar flitspalen neer. Dan is het zo over!’

De Weerd deed de suggestie brugbedienaars en schippers bijeen te brengen om kennis uit te wisselen.

Wilheminasluis

De vergaderlocatie, een voormalige rijstpellerij pal aan de Zaan bij de Zaanbrug, leek overigens wel te illustreren hoe steeds meer industriële bedrijvigheid langs het water plaatsmaakt voor andere activiteiten, waarbij de vaarweg er alleen nog is voor een mooi uitzicht.

Van de vroegere ambities om het vervoer over de Zaan fors te laten groeien is in elk geval nog niet veel terechtgekomen. Nu is het wachten op de oplevering van de vernieuwde, grotere Wilhelminasluis in Zaandam, waarvan de oplevering jaren is vertraagd. Volgens omgevingsmanager Klara Kesslerová wordt er nu hard gewerkt. Er zijn wel nieuwe tegenvallers, zoals vervuilde grond onder de kolk. Maar Kesslerová is optimistisch dat het project eind dit jaar kan worden afgerond. Van 6 april tot 23 mei is de sluis volledig gestremd. Er zijn omvaarroutes met beperkingen via de Nauernasche Vaart, het Noordhollandskanaal via Purmerend en via Den Helder.

Fox

De pas aangetreden havenmeester van Amsterdam, Milembe Mateyo, nodigde de branchevereniging uit haar volgende jaarvergadering weer in het Havengebouw van Amsterdam te houden. Maar ze begon haar voordracht met het ernstige gif-incident aan boord van de Fox. ‘Dit heeft mij zeer geraakt. Hoe kon dit gebeuren in mijn haven en hoe kunnen we het voorkomen? Dat zoeken wij uit. De feiten moeten van minuut tot minuut op een rij. Ik kan daar niet op vooruitlopen, maar beloof u dat we die kennis met u zullen delen.’

Javabrug

Mateyo haalde het rapport van de commissie d’Hooge aan, die in opdracht van Rijkswaterstaat en het stadsbestuur onderzoek deed naar oeververbindingen over het IJ. Ze is blij met de uitkomsten. ‘Vaststaat dat het IJ ook in de toekomst een zeer belangrijke vaarweg zal blijven. En er zijn nieuwe oeververbindingen nodig. Of dat bruggen of tunnels worden weten we nog niet, maar in mijn visie is de Javabrug nu wel definitief van de baan.’

Dienstverlening

De havenmeester vroeg havengebruikers deel te nemen aan het klanttevredenheidsonderzoek dat de Havendienst permanent uitvoert. ‘De response is nu zo’n 25%. Dat mag van mij wel beter. Wij zijn altijd gericht op verbetering van onze service.’

Klachten zijn er volgens Mateyo vooral over gebrek aan afgiftemogelijkheden voor afval, watertappunten, ligplaatsen en parkeerplaatsen voor auto’s. De Havendienst heeft er oog voor en de voorzieningen worden waar mogelijk verder verbeterd. Bovendien is de website van Port of Amsterdam vernieuwd om het schippers makkelijker te maken. Een ander belangrijk hulpmiddel om ligplaatsen en faciliteiten te vinden in de haven is de app RiverGuide. ‘Er zijn nu 1500 gebruikers.’

Een softwareprogramma dat in de toekomst belangrijk zou kunnen worden is Poseidon. Een tweetal duwbakrederijen doet momenteel mee aan een proef waarbij via een zogenoemde tracker automatisch wordt geregistreerd wanneer en waar een duwbak in de haven is. Dat levert een maandafrekening voor het havengeld op, zonder dat de scheepseigenaar ook maar één administratieve handeling hoeft te verrichten.