‘We zien de binnenvaart als oplossing stikstofperikelen’

De stikstofmaatregelen, het stilleggen van baggerwerken door de Pfas-problematiek, de Europese Green Deal die op stapel staat, de kluwen van eisen en mogelijkheden rond de vergroening van de scheepsaandrijving. De wereld van de Nederlandse schipper is er niet eenvoudiger op geworden. 

De jaarvergadering van De Amer vond traditiegetrouw plaats in zaal Boelaars in Raamsdonksveer. (Foto Bart Oosterveld)
  • Voorzitter Marcel van Schijndel van BLN-afdeling De Amer is positief

Door Bart Oosterveld

Zie dat veranderende landschap als particuliere schipper maar eens bij te houden. De ene maatregel is nog niet ingevoerd of er ligt alweer een nieuw probleem op tafel. Toch bleef voorzitter Marcel van Schijndel maandag 30 december optimistisch in zijn jaarrede tijdens de jaarvergadering van afdeling De Amer in Raamsdonksveer.

Bijvoorbeeld over de stikstofperikelen, waarbij door een uitspraak van de Raad van State een groot deel van bouwend Nederland op slot werd gezet. Ook voor een deel van de binnenvaart had dat grote gevolgen: van de ene op de andere dag mocht er geen zand en grind gewonnen worden en lag de dijkverzwaring stil.

Maar in plaats van bij de pakken neer te gaan zitten kan de binnenvaart proberen kansen te zien in plaats van problemen, zegt Van Schijndel: ‘Als Koninklijke BLN-Schuttevaer zien we de binnenvaart als oplossing van het stikstofprobleem. (…) Of dit betekent dat we ongeschonden uit de bus komen, durf ik niet te zeggen. De insteek is om een zo goed mogelijk resultaat te krijgen.’

Baggeren Amertak

De soep wordt ook niet altijd zo heet gegeten als die wordt opgediend. Door het oprekken van de norm voor Pfas van 0,1 naar 0,8 gram per kilo baggerspecie afgelopen november kan de baggersector weer aan het werk, zegt Van Schijndel. Dat betekent bijvoorbeeld dat er alsnog werk gemaakt kan worden van het uitbaggeren van ondieptes in de Amertak.

Ook de Green Deal vanuit Europa biedt volgens hem kansen: ‘Men wil als doel stellen om meer goederenvervoer van de weg naar de binnenvaart en het spoor te brengen. Om dit te faciliteren wil men het budget voor natte infrastructuur verhogen, om zo knelpunten weg te nemen. Alhoewel dit niet zomaar uitgevoerd is, vind ik het al wel een overwinning dat nu ook in Europa gesteld wordt dat de binnenvaart een onmisbare schakel is om op een schonere manier goederen van A naar B te vervoeren.’

Op pad met bestuurders

De afdeling ging het afgelopen jaar ook zelf op pad om de binnenvaart te promoten. Daar was een zeer concrete aanleiding voor: de spitssluiting die in de maak is voor de bruggen in Oosterhout. De Amer besloot om naast de officiële inspraak op de plannen de burgemeester en een aantal wethouders en raadsleden zelf te laten zien waar die schepen, die ze meestal vanaf de kant zien of vanachter de slagbomen, nou eigenlijk voor dienen.

Het gemeentebestuur van Oosterhout werd in juni uitgenodigd om een middagje mee te varen op een containerschip richting Tilburg. De actie werd samen met de terminals BTT en OCT uitgevoerd.

Tijdens de vaart op de ms Mattinge bleek dat menigeen zich verbaasde over de grote hoeveelheid containers die in één keer werden vervoerd. Trots kon de afdeling ze wijzen op het feit dat niet minder dan 5% van de containers die in Rotterdam aan land komen via het water naar West-Brabant vervoerd wordt. Mooie bijkomstigheid was dat ze met het dieselelektrische ms Mattinge ook nog eens op een van de meest groene schepen in de Nederlandse vloot meevoeren. De kou van de spitssluiting is overigens nog niet uit de lucht. De raad van Oosterhout gaat zich daar komend jaar opnieuw over buigen.

Tongen los

Vergroening was ook het thema van gastspreker Willy Kreusch van de BLN-commissie Vergroening en Duurzaamheid. Hij gaf een presentatie van de ontwikkelingen die zich op dit moment voordoen en maakte daarmee de tongen los. Want ga maar na wat de problemen zijn bij de keuze voor een nieuwe motor. Dat kan een Stage V zijn met nabehandeling. Maar voorlopig mogen in sommige gevallen ook nog CCR2 motoren worden ingebouwd, tenminste als die al bij de dealers op de plank staan. Maar wat heeft zo’n keuze voor consequenties als havens of steden op termijn hun eigen normen voor uitstoot aan de schippers gaan opleggen. In het slechtste geval zou dat kunnen betekenen dat een schip de ene haven nog wel in mag en de andere niet.

Labelsysteem

Duidelijk is wel dat er een labelsysteem op komst is. Kreusch liet alvast een concept zien. Dat geeft aan de ene kant een waardering voor het klimaat (de uitstoot van CO2) en aan de andere kant voor luchtvervuiling met NOx, SOx en fijnstof. De voorlopige schaal die Kreusch liet zien geeft een A1-waardering aan een schip dat bijzonder weinig uitstoot heeft aan zowel CO2 als vervuilende stoffen.

B5 betekent dat het schip het op beide fronten slecht doet. Maar dit lost de hoofdbrekens van schippers die voor een bepaalde aandrijving moeten kiezen uiteraard niet op. Waar vanuit de zaal opnieuw sterk voor werd gepleit was meten aan de pijp, volgens een aantal aanwezigen de enige manier om tot een eerlijke conclusie te komen over de mate van uitstoot.

Afscheid na 31 jaar

Bijzonder moment op de vergadering was het afscheid van bestuurslid Jaap van der Sluijs. Na 31 jaar vond hij het tijd om het stokje over te dragen. De laatste tien jaar was hij nog bestuurslid terwijl hij en zijn vrouw Mien hun kanaalschip Federatie al tegen de wal hadden gelegd. ‘Het bleek moeilijk om nieuwe bestuursleden te vinden, vandaar dat ik ben gebleven’, zegt hij.

Bijzonder is dat Jaap zelf al bij de oprichting van de afdeling De Amer van de partij was. Hij herinnert zich dat hij in 1960 als jongen van tien bij zijn vader Huib aan boord was op hun klipper Vertrouwen. Ze lagen toen in de haven van Drimmelen naast de Eljo van Leen Schuller. In de stuurhut van het laatste schip werd de afdeling opgericht. ‘Er was toen al de katholieke Sint Nicolaasbond in Raamsdonksveer’, zegt Van der Sluijs, ‘maar dat was meer een sociale bond. De nieuwe afdeling van Schuttevaer was van het begin af aan bedoeld voor het behartigen van de nautische belangen.’

In de jaren ‘80 werd Van der Sluijs zelf lid en hij werd later zelfs tot lid van het hoofdbestuur benoemd. Een hoogtepunt van zijn tijd als hoofdbestuurslid is dat hij in 2008 Koningin Beatrix kon ontmoeten tijdens de onthulling van een beeld in Schokkerhaven.

‘We zien de binnenvaart als oplossing stikstofperikelen’ | Schuttevaer.nl

‘We zien de binnenvaart als oplossing stikstofperikelen’

De stikstofmaatregelen, het stilleggen van baggerwerken door de Pfas-problematiek, de Europese Green Deal die op stapel staat, de kluwen van eisen en mogelijkheden rond de vergroening van de scheepsaandrijving. De wereld van de Nederlandse schipper is er niet eenvoudiger op geworden. 

De jaarvergadering van De Amer vond traditiegetrouw plaats in zaal Boelaars in Raamsdonksveer. (Foto Bart Oosterveld)
  • Voorzitter Marcel van Schijndel van BLN-afdeling De Amer is positief

Door Bart Oosterveld

Zie dat veranderende landschap als particuliere schipper maar eens bij te houden. De ene maatregel is nog niet ingevoerd of er ligt alweer een nieuw probleem op tafel. Toch bleef voorzitter Marcel van Schijndel maandag 30 december optimistisch in zijn jaarrede tijdens de jaarvergadering van afdeling De Amer in Raamsdonksveer.

Bijvoorbeeld over de stikstofperikelen, waarbij door een uitspraak van de Raad van State een groot deel van bouwend Nederland op slot werd gezet. Ook voor een deel van de binnenvaart had dat grote gevolgen: van de ene op de andere dag mocht er geen zand en grind gewonnen worden en lag de dijkverzwaring stil.

Maar in plaats van bij de pakken neer te gaan zitten kan de binnenvaart proberen kansen te zien in plaats van problemen, zegt Van Schijndel: ‘Als Koninklijke BLN-Schuttevaer zien we de binnenvaart als oplossing van het stikstofprobleem. (…) Of dit betekent dat we ongeschonden uit de bus komen, durf ik niet te zeggen. De insteek is om een zo goed mogelijk resultaat te krijgen.’

Baggeren Amertak

De soep wordt ook niet altijd zo heet gegeten als die wordt opgediend. Door het oprekken van de norm voor Pfas van 0,1 naar 0,8 gram per kilo baggerspecie afgelopen november kan de baggersector weer aan het werk, zegt Van Schijndel. Dat betekent bijvoorbeeld dat er alsnog werk gemaakt kan worden van het uitbaggeren van ondieptes in de Amertak.

Ook de Green Deal vanuit Europa biedt volgens hem kansen: ‘Men wil als doel stellen om meer goederenvervoer van de weg naar de binnenvaart en het spoor te brengen. Om dit te faciliteren wil men het budget voor natte infrastructuur verhogen, om zo knelpunten weg te nemen. Alhoewel dit niet zomaar uitgevoerd is, vind ik het al wel een overwinning dat nu ook in Europa gesteld wordt dat de binnenvaart een onmisbare schakel is om op een schonere manier goederen van A naar B te vervoeren.’

Op pad met bestuurders

De afdeling ging het afgelopen jaar ook zelf op pad om de binnenvaart te promoten. Daar was een zeer concrete aanleiding voor: de spitssluiting die in de maak is voor de bruggen in Oosterhout. De Amer besloot om naast de officiële inspraak op de plannen de burgemeester en een aantal wethouders en raadsleden zelf te laten zien waar die schepen, die ze meestal vanaf de kant zien of vanachter de slagbomen, nou eigenlijk voor dienen.

Het gemeentebestuur van Oosterhout werd in juni uitgenodigd om een middagje mee te varen op een containerschip richting Tilburg. De actie werd samen met de terminals BTT en OCT uitgevoerd.

Tijdens de vaart op de ms Mattinge bleek dat menigeen zich verbaasde over de grote hoeveelheid containers die in één keer werden vervoerd. Trots kon de afdeling ze wijzen op het feit dat niet minder dan 5% van de containers die in Rotterdam aan land komen via het water naar West-Brabant vervoerd wordt. Mooie bijkomstigheid was dat ze met het dieselelektrische ms Mattinge ook nog eens op een van de meest groene schepen in de Nederlandse vloot meevoeren. De kou van de spitssluiting is overigens nog niet uit de lucht. De raad van Oosterhout gaat zich daar komend jaar opnieuw over buigen.

Tongen los

Vergroening was ook het thema van gastspreker Willy Kreusch van de BLN-commissie Vergroening en Duurzaamheid. Hij gaf een presentatie van de ontwikkelingen die zich op dit moment voordoen en maakte daarmee de tongen los. Want ga maar na wat de problemen zijn bij de keuze voor een nieuwe motor. Dat kan een Stage V zijn met nabehandeling. Maar voorlopig mogen in sommige gevallen ook nog CCR2 motoren worden ingebouwd, tenminste als die al bij de dealers op de plank staan. Maar wat heeft zo’n keuze voor consequenties als havens of steden op termijn hun eigen normen voor uitstoot aan de schippers gaan opleggen. In het slechtste geval zou dat kunnen betekenen dat een schip de ene haven nog wel in mag en de andere niet.

Labelsysteem

Duidelijk is wel dat er een labelsysteem op komst is. Kreusch liet alvast een concept zien. Dat geeft aan de ene kant een waardering voor het klimaat (de uitstoot van CO2) en aan de andere kant voor luchtvervuiling met NOx, SOx en fijnstof. De voorlopige schaal die Kreusch liet zien geeft een A1-waardering aan een schip dat bijzonder weinig uitstoot heeft aan zowel CO2 als vervuilende stoffen.

B5 betekent dat het schip het op beide fronten slecht doet. Maar dit lost de hoofdbrekens van schippers die voor een bepaalde aandrijving moeten kiezen uiteraard niet op. Waar vanuit de zaal opnieuw sterk voor werd gepleit was meten aan de pijp, volgens een aantal aanwezigen de enige manier om tot een eerlijke conclusie te komen over de mate van uitstoot.

Afscheid na 31 jaar

Bijzonder moment op de vergadering was het afscheid van bestuurslid Jaap van der Sluijs. Na 31 jaar vond hij het tijd om het stokje over te dragen. De laatste tien jaar was hij nog bestuurslid terwijl hij en zijn vrouw Mien hun kanaalschip Federatie al tegen de wal hadden gelegd. ‘Het bleek moeilijk om nieuwe bestuursleden te vinden, vandaar dat ik ben gebleven’, zegt hij.

Bijzonder is dat Jaap zelf al bij de oprichting van de afdeling De Amer van de partij was. Hij herinnert zich dat hij in 1960 als jongen van tien bij zijn vader Huib aan boord was op hun klipper Vertrouwen. Ze lagen toen in de haven van Drimmelen naast de Eljo van Leen Schuller. In de stuurhut van het laatste schip werd de afdeling opgericht. ‘Er was toen al de katholieke Sint Nicolaasbond in Raamsdonksveer’, zegt Van der Sluijs, ‘maar dat was meer een sociale bond. De nieuwe afdeling van Schuttevaer was van het begin af aan bedoeld voor het behartigen van de nautische belangen.’

In de jaren ‘80 werd Van der Sluijs zelf lid en hij werd later zelfs tot lid van het hoofdbestuur benoemd. Een hoogtepunt van zijn tijd als hoofdbestuurslid is dat hij in 2008 Koningin Beatrix kon ontmoeten tijdens de onthulling van een beeld in Schokkerhaven.