Rijkswaterstaat (RWS), die de cijfers verzamelde in de database Landelijke Scheepsongevallen (SOS), waarschuwt dat er geen conclusies kunnen worden getrokken over de veiligheid op het water want de scheepvaartongevallen fluctueren te veel en worden de afgelopen jaren steeds beter geregistreerd.
Oorzaken van de scheepvaartongevallen zijn het niet kennen van de vaarregels, te hard varen, onoplettendheid van de schipper of een slechte vaaruitrusting. Ook de ernstige ongevallen op het water stegen: van 138 in 2014 tot 157 in 2015.
De meeste ongevallen zijn geregistreerd op plaatsen waar veel wordt gevaren en de registratiegraad hoog is. Het gaat dan om het IJmeer, het Markermeer, het IJsselmeer en het Gooimeer. Op de grote rivieren gaat het vooral om de vaarroute van Rotterdam naar Duitsland.
RWS probeert de veiligheid op het water te vergroten door op bepaalde trajecten beroeps- en recreatievaart te scheiden, door voorlichting te geven en door de mobiele verkeersleiders op het water te vragen om toe te zien op veiligheid of te handhaven op overtredingen. In de zomer zijn er op drukke sluizen stewards om watersporters te helpen.