De stakingen richten zich tegen het bezuinigingsbeleid van de Vlaamse en de federale regering van België. Volgens de vakbonden worden de gevolgen vooral afgewenteld op werknemers, terwijl vermogenden worden ontzien. Daartegen wordt maandag gestaakt in de provincies Henegouwen, Waals-Brabant, Limburg en Antwerpen; op 1 en 8 december zijn in andere provincies stakingen aangekondigd. Na de regionale stakingen is voor maandag 15 december een nationale staking in heel België. De stakingsdag verliep, afgezien van de te verwachten hinder, vooralsnog zonder ernstige incidenten.
Niet in of uit
Zeeschepen komen de havens van Antwerpen en Gent tot middernacht niet in of uit. ‘De loodsen die aangesloten zijn bij de vakbonden staken, de niet aangeslotenen zijn technisch werkloos’, zei Sven De Ridder van de Vlaamse Loodsenvereniging. Nederlandse loodsen, die gewoonlijk 27,5% van de schepen naar en van Vlaamse Scheldehavens begeleiden, kunnen hun werk ook niet doen.
Het probleem zit vooral bij de sluiswachters, zei Jacques D’Havé, administrateur-generaal van het Agentschap voor Maritieme Dienstverlening en kust, in De Morgen. ‘Zo goed als iedereen van de loodsen is beschikbaar. Het probleem is dat door de piketten in Antwerpen niemand er door kan.’
De staking was enkele weken geleden al aangekondigd. Overslagbedrijven en rederijen konden er op inspelen, waardoor in en buiten de sluizen weinig schepen liggen te wachten. Op terminals in de havens is volgens directeur Stefan Vanfraechem van de havenbedrijvenkoepel Alfaport het werk volledig stilgevallen. Maandag lagen er aan het eind van de morgen 26 zeeschepen klaar voor vertrek en wachtten 16 schepen op toegang tot de haven. Er zouden ook schepen zijn afgeleid naar andere zeehavens.
Imagoschade
Volgens woordvoerster Annik Dirkx van het Antwerps havenbedrijf is de schade niet in geld uit te drukken; naast materiële schade is er vooral sprake van imagoschade. Op de Vlaamse Radio 1 betreurde directeur Eddy Bruyninckx vooral de imagoschade. ‘Bij gebruikers heeft onze haven op dit moment een bijzonder goede reputatie en ik moet ook benadrukken dat er goed gewerkt wordt door de havenarbeiders. Maar zulke acties worden ons altijd aangerekend.’
Vanfraechem gaat er vanuit dat de staking ‘miljoenen’ gaat kosten. ‘Mocht de haven echt volledig stilliggen, dan spreek je volgens de Nationale Bank van ongeveer een miljoen euro verlies per uur staking.’
Binnenvaart
De Nederlandse binnenvaartbrancheorganisatie BLN-Koninklijke Schuttevaer dringt er bij de betrokken partijen op aan spoedig tot een overeenkomst te komen, zodat de werkzaamheden hervat kunnen worden en de economische schade beperkt zal blijven. Van de 190 miljoen ton lading die jaarlijkse in de Antwerpse haven wordt overgeslagen, wordt bijna de helft aan of afgevoerd per binnenvaartschip. Het gaat om meer dan 48.000 binnenschepen per jaar, gemiddeld 132 per dag.
De effecten van de staking zijn lastig te voorspellen, vindt ook BLN-Koninklijke Schuttevaer. ‘Het is op dit moment onduidelijk hoeveel binnenvaartschepen niet kunnen laden of lossen. Maar gegeven de aantallen is de inschatting dat de economische schade niet gering zal zijn.’